سه استاد پیشکسوت ارتباطات ایران از ماجرای حذف مقطع کارشناسی رشته‌ روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه طباطبایی گلایه‌مندند و انگیزه و چرایی این اقدام برای آنان هم مشخص نیست.

 «50 سال پای روزنامه‌نگاری عمر گذاشتیم تا این رشته به اینجا برسد.» دردِ دل دکتر معتمد‌نژاد؛ در مصاحبه با خبرنگار قانون در واکنش به ماجرای حذف‌شدن و بازگشتن رشته‌ روزنامه‌نگاری از دانشگاه علامه طباطبایی را می‌توان جدی‌ترین و قابل ‌تأمل‌ترین نقد به تصمیمی دانست که چندین روز فضای دانشگاهی و رسانه‌های ایران را شوکه کرد. هفته‌ای که در میانه‌ خود روز خبرنگار را در خود داشت مهم‌ترین خبرش برای اصحاب رسانه و کسانی که دفترچه‌ کنکور را به دست گرفته بودند تا روزنامه‌نگاری علامه طباطبایی را انتخاب کنند؛ خبر خوشایندی نداشت. هر چند که پس از کشمکش‌ها و اظهارات مختلف نهایتاً خبر خوشی به گوش رسید و روزنامه‌نگاری به دانشگاه علامه بازگشت.

تغییر و تحول در رشته‌های دانشگاهی که با عنوان بازنگری در سرفصل برخی رشته‌های علوم انسانی از سال گذشته مطرح شده بود، بسیار فراتر از «تغییر» رفت و به «حذف» رشته‌ها، آن هم برخی از رشته‌هایی رسید که اعتبار دانشگاهی مانند علامه را می‌توان تا حد زیادی مدیون آن‌ها دانست. یکی از این رشته‌ها که مشمول حذف شد مقطع کارشناسی روزنامه‌نگاری این دانشگاه بود.

اگرچه سرانجام ابراهیم خدایی، قائم‌مقام سازمان سنجش آموزش کشور اعلام کرد که با هماهنگی وزارت علوم و سازمان سنجش این رشته‌ها به دفترچه بازگشته‌اند اما با وجود این اقدام ، کلیت این قضیه برای خیلی‌ها هنوز قابل هضم نیست.

نکته‌ای که غیر منتظره و عجیب بودن این اتفاق را بیشتر می‌کند اظهار نظر آیت‌الهی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی در تیرماه امسال است که اعلام کرده بود 400 سرفصل بازنگری شده‌ی علوم انسانی تا اوایل شهریورماه در اختیار وزارت علوم قرار خواهد گرفت و به این ترتیب انتظار می‌رفت این تغییرات با آغاز سال تحصیلی جدید و در حد همان سرفصل دروس باشد اما تصمیمی که قرار بود با مشاوره و همفکری کارشناسان و به تدریج گرفته شود؛ زودتر و شدیدتر از آنچه مدنظر بود، گرفته شد و گویا کارشناسان این رشته‌ها هم، هیچ‌گونه اطلاعی از آن نداشته‌اند.


دکتر معتمد‌نژاد می‌گوید از طریق رسانه‌ها در جریان حذف مقطع کارشناسی روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه قرار گرفته است و از چرایی و انگیزه‌ی حذف این رشته اطلاعی نداشته است. اتفاقی که به نظر ایشان اگر پابرجا می‌ماند نه تنها به ماهیت و ذات این رشته آسیب وارد می‌کرد بلکه مشکلات جبران‌ناپذیری را برای توانمندی‌ها و قابلیت‌های این رشته به وجود می‌آورد: «این رشته نه تنها باید دوباره دایر شود، بلکه باید اسباب دایر کردن رشته‌ی روزنامه‌نگاری در مراکز استان‌ها فراهم شود.»

در سال‌های اخیر استقبال از رشته‌ روزنامه‌نگاری با توجه به گسترش رسانه‌های مختلف به ویژه تارنماهای مختلف خبری رشد زیادی داشته است و در این میان دانشگاه علامه به عنوان زادگاه آموزش دانشگاهی این رشته در ایران، در اولویت انتخاب علاقه‌مندان به تحصیل روزنامه‌نگاری بوده است.

علی عباس‌پور رئیس کمیسیون آموزش مجلس یکی از دلایل حذف 13 رشته‌ مقطع کارشناسی دانشگاه علامه را بالا بودن میزان بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان آن‌ها ذکر کرده بود. استدلالی که حداقل در مورد روزنامه‌نگاری می‌توان در آن تردید داشت.

دکتر علی‌رضا دهقان مدیرگروه ارتباطات دانشگاه تهران در مصاحبه با قانون می‌گوید: «اگر توجیه محدود کردن رشته‌ها مسأله‌ی بازار کار باشد باید درمورد همه‌ رشته‌ها و در همه‌ دانشگاه‌ها آن هم با یک کار کارشناسی و دقیق برای رشد کیفیت آن‌ها اقدام می‌شد. ولی اگر برخی تفکرات سیاسی با بعضی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها مشکل داشته باشند؛ مسلماً این به بدنه‌ علوم دانشگاهی لطمه خواهد زد.»


لطمه‌هایی که دکتر دهقان اعتقاد دارد یکی از تاثیرات آن‌ها در مقطع‌ کارشناسی ارشد خواهد بود: «اگر قرار باشد تنها ورودی‌هایی با مدرک کارشناسی غیر مرتبط با روزنامه‌نگاری وارد مقطع کارشناسی ارشد آن شوند، در آینده به مشکل بر می‌خوریم و بحث تخصصی کردن تحصیلات بی‌معنا می‌شود.»

رسانه‌ای‌شدن رقابت‌های بین‌المللی لزوم توجه و سرمایه‌گذاری برای تربیت نیروی متخصص این رقابت را بیشتر کرده است در حالی که داشتن چنین رویکردی نوعی تلاش برای محدودکردن رشته‌ای است که اگر به تجربه‌ی کشورهای دیگر توجه شود می‌بایست در جهت توسعه‌ی آن اقدام می‌شد و نه محدود کردن آن.

دکتر قدیمی استاد پیشکسوت روابط عمومی در دانشگاه علامه طباطبایی به خبرنگار قانون می‌گوید:«وقتی تاریخ تحولات معاصر اروپا را دنبال کنیم می‌بینیم که چقدر نقش رسانه‌ها مهم بوده است و آنان چه سرمایه‌گذاری زیادی روی توسعه‌ علوم ارتباطات در دانشگاه‌ها کرده‌اند. ما اگر بخواهیم به توسعه‌ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برسیم باید روی تکنولوژی‌های ارتباطی و دانشی که این رشته در دانشگاه تولید می‌کند متمرکز شویم نه اینکه در جهت عکس حرکت کنیم.»

بسیاری بر این باورند که ماجرای حذف برخی از رشته‌های کارشناسی در دانشگاه علامه در جهت رویکرد اسلامی‌کردن علوم انسانی بوده است. اما دکتر قدیمی می‌گوید: «حتی اگر هدف این بوده، در مورد رشته‌ روزنامه‌نگاری اشتباه بزرگی را مرتکب شده‌اند؛ چراکه اتفاقاً بهترین ابزار برای ترویج هر اندیشه و ارزشی در جامعه همین رسانه است و اگر نتوانیم متخصص، اندیشمند و نظریه‌پرداز ارتباطی داشته باشیم اولین جایی که در خطر خواهد بود همین ارزش‌های مورد نظر حکومت است.»

حذف روزنامه‌نگاری از دانشگاه علامه، چه یک اشتباه بوده باشد، چه یک تصمیم موقت به منظور بازنگری در سرفصل‌های آن؛ از نگاه کسانی که سال‌ها برای آموزش و تربیت روزنامه‌نگاران و خبرنگاران زحمت کشیده‌اند، اقدامی نسنجیده و غیرکارشناسی بوده است.

کد خبر 143040

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز